در شرایطی که شخصی ملکی را برای معایبه نامه خریداری کرده باشد و آن ملک دارای سند رسمی باشد و به نام فروشنده باشد ، اما در شرایطی که فروشنده ملی به جهتی از انتقال سند رسمی ملک به نام خریدار خود داری کند و از انجام تعهدات خود در این مورد عمل نکند ، خریدار در این شرایط باید برای احقاق حقوق خود ، تنظیم سند رسمی کند ، یعنی انتقال ملک را از دادگاه بخواهد ، در چنین موارد و شرایطی خریدار کلم میتواند هزینه دادرسی طبق ارزش معاملاتی املاک در هر منطقه را تقویم گردد و بر آن اساس پرداخت میشود.

انواع سند

اسناد به طور کلی به دو دسته تقسیم شده اند ، اسناد در هر دو نوع برای اثبات دوا و یا دفاع در مقام پاسخ به آن مورد استفاده قرار میگیرد.

به طور کلی اسناد رسمی مطابق قانون مدنی به 2 دسته تقسیم شده اند

سند عادی

به طور کلی اسنادی که در میان مردم یعنی بین دو نفر تنظیم میشود اسناد عادی نام گذاری شده اند ، چرا که این اسناد در تعریف قالب اسناد رسمی نمی گنجد ، به عنوان مثال میتوان گفت اگر شما برای خریداری کالایی را ارسال میکنید و به فرشگاه میدهید و مبلغی را جهت آن پرداخت میکنید و در مقالب نیز رسید دریافت میکنید ، این سند یک سند عادی می باشد ، همچنین لازم به ذکر است که چک و سفته نیر جزو اسناد عادی هستند.

اما سند رسمی دارای خصوصیات خاص و جزئیات بسیاری هستند که در ادامه برای شما توضیح خواهیم داد.

سند رسمی

همانطور که گفته شد سند رسمی با سند عادی متفاوت بودی و دارای خصوصیات خاصی می باشد ، در سند رسمی اولین اثر حقوقی قولنامه تنظیم سند رسمی می باشد . به طور مثال در زمانی که خریدار و فروشنده میخواهند با یکدیگر معامله ای را انجام دهند اما هنوز مقدمات لازم را برای این معامله فراهم نکرده اند، قرار دادی در خصوص این معامله تهیه کرده و دو طرف تعهداتی با شرایط معین و طرف مهلت خاصی تعیین میکنند و به توافق می رسند.این توافق‌ها شامل ماده ۱۰ قانون مدنی می باشد.

سند قولنامه ای چیست

موضوع بسیار مهم در مورد سند رسمی ، اثبات کننده وقوع معامله و مالکیت است ، در حالی که قولنامه چنین اثری را ندارد ، به این معنا می باشد که تا زمانی که فروشنده در دفتر اسناد رسمی ملک را منتقل نکرده باشد نه خریداری میتواند ادعای انجام معامله ای را داشته باشد و نه شخص دیگری میتواند وقوع معامله بین طرفین استناد کند ، که این میتواند موضوع را کمی مشکل کند ، در روند عادی و معمول طرفین در دفتر خانه حاضر میشوند و با رعایت تشریفات مورد نیاز ، اقدام به ثبت مالکیت میکنند ، که این متواند یکی از بخش های مهم اثر قولنامه باشد .

حال سوال این است که اگر یکی از طرفین از تعهدات خود در معماله سر باز بزند چه اتفاقی می افتد ؟

آیا برای پیگری آن و اثبات آن راهی وجود دارد ؟

انجام ندادن تعهدات در سند قولنامه

در این مثال فرض بر این میگیریم که تنظیم دستک و انتقال ، پدیدار میشود و متعهدله می تواند الزام پایبند را به انجام تعهد بخواهد. محکمه نیز با پروا به مفاد پیمان نامه و اوضاع و احوال، امارات و قراین موجود، حکم خود را صادر می‌کند و همچنین لازم به ذکر است که تا زمانی که به این تعهد گفته شده عمل نشود ، همچنان به قوت خویش باقی است و حتی مرگ پایبند نیز نمی‌تواند تعهد را از بین ببرد و این تعهد به بازماندگان نیز منتقل خواهد شد و در صورت پرهیز آنها ، دادگاه می‌تواند الزام آنها به تنظیم سند را بخواهد.

همانطور که گفته شد بیشتر اسناد عادی بوده ،  اصل بر این است که اسناد عادی هستند، مگر اینکه مطابق مقرراتِ اسناد رسمی تنظیم شوند. اولین خاصیت اسناد رسمی این بوده است که باید حتما توسط ماموران رسمی دولت تنظیم شوند ، این مامور مثل مأمور شهرداری کارمند دولت باشد یا مشابه سردفتر اسناد رسمی کارمند دولت نباشد.

مامور رسمی شخصی است که کارمند دولت نمی باشد ، بیایید بیشتر در مورد این مامور توضیح دهیم :

ویژگی های سند رسمی

این مامور قالبا که در قانون پیش بینی شده است ، مانند کارکنان وزارتخانه ها ، اعضای هیات مدیره کانون وکلا و کارشناسان و … میتواند باشد ، با این خصوص که این مامورا حتما باید دارای پروانه ساختمان صادره شهرداری پروانه‌ی وکالت صادره‌ی کانون‌های وکلا، همگی سند رسمی محسوب می‌شوند.

دومین ویژگی که میتوان برای سند رسمی گفت ، این است که مامور رسمی باید در چارچوب صلاحیت و شایستگی قانون خود سند تنظیم کند ، به عنوان مثال میتوانیم برای شما ماموری را مثال بزنیم که برای ثبت دفتر املاک است ، و در اداره ثبت به خدمت گرفته شده است. سند سجل احوال مشابه شناسنامه را صادر کند، آن سند رسمی نیست ، به این دلیل که آن در صلاحیت او نبوده است.

به عنوان مثال دیگر میتوان گفت ماموری که برای تنظیم سند امکلا در تهران تعیین و  انتخاب شده باشد ، اکر سندی برای کرج تنظیم کند رسمی نخواهد بود.